ROTTERDAM - Met de duisternis kruipen de heksen, monsters en spinnen onder het bed. Kinderangsten kunnen vaak simpel worden weggenomen door een lichtje te laten branden of een liedje te fluiten. Maar soms kunnen ze niet worden gekalmeerd. Wat maakt hen zo bang voor het donker?
“De angst voor het donker komt opzetten vanaf het moment dar ze oud genoeg zijn om hun verbeelding te laten spreken’’, legt familietherapeute Jenn Berman uit aan WebMD. ,Ze kunnen van alles fantaseren, maar zijn nog niet rijp genoeg om die fantasie te onderscheiden van de werkelijkheid. Daardoor wordt het onbekende heel beangstigend, en neemt het enorme proporties aan. Een simpele schaduw is al voldoende om een enorm eng monster te creëren.”
Angst is een heel natuurlijke emotie, die elk kind voelt. Telkens als er iets nieuws aankomt of iets onbekend zich aandient, kan de angst worden aangewakkerd. Overdag echter zijn er voldoende andere dingen voor het kind om zich aan te spiegelen. Het gedrag van andere kindjes op de nieuwe gebeurtenis bijvoorbeeld, of de aanwezigheid van mama en papa. 's Nachts is het kind alleen, zijn er geen afleidingen en krijgt de fantasie (en dus de angst) vrij spel.
Televisie
Een van de grootste oorzaken voor deze angst is… televisie. De combinatie van kijken en luisteren is erg stimulerend voor het brein van een kind. Bovendien krijgen ze veell dingen te zien, die voor volwassenen niet beangstigend zijn maar voor een kind wel. Boeken kunnen ook de angst voor het donker een enorm stimuleren, met prentjes die de hersenen van fantasierijke kinderen op hol doen slaan. Ook dreigen met een boeman die je kind komt halen als het stout is, kan bijdragen aan die angst.
Begrip en respect
Het goede nieuws is dat angst voor het donker op te lossen valt. Het beste dat je als ouder kan doen, is begrip tonen voor de angst, die respecteren en daarover praten.
“Lach je kind niet uit en minimaliseer de angst niet. Behalve dat je kind daar niet minder angstig van wordt, voelt het zich nu ook nog eens beschaamd over zijn gevoelens en heeft het niet het gevoel dat het bij jou terecht kan”, adviseert Berman.
Doen:
Blijf kalm. Blijf cool en kalm als je met je kind over de angsten praat. Leg uit dat het veilig is. Leg uit dat iedereen wel eens schrik heeft en dat dat heel normaal is.
Niet doen:
Gefrustreerd raken. Blijf geduldig, ook als de angst je kind verschillende keren per avond uit bed houdt. Zorg er ook voor dat je niet overdrijft en dat je de angst niet voedt. Kleineer je kind niet, lach het niet uit, of noem de angst niet ‘belachelijk’. Voor kinderen is de angst namelijk héél echt.
Doen:
Steun je kind. Bij angsten, gaat je kind zich weer wat ‘jonger’ gedragen en wil het dingen die het allang niet meer wilde. Een fopspeen, mama aan het bed… geef er aan toe, en leg uit waarom je aan zijn/haar zijde staat.
Niet doen:
Kind bij jou in bed nemen. Het lijkt een gemakkelijke en eenvoudige oplossing: je angstig kind uit de eigen kamer en het eigen bed halen en tussen de ouders laten slapen. Maar in feite is dit vooral een gemakzuchtige oplossing. Op korte termijn levert het extra uren slaap op, maar op lange termijn verminderen de angstgevoelens niet. “Je geeft je kinderen niet de middelen om met angsten te leren omgaan”, aldus Berman. Ook is het niet de bedoeling dat zussen en broers het angstige kind gaan troosten of tijdelijk in hun kamer opnemen.
Doen:
Maak je kind sterker. Leer je kind omgaan met angsten, en laat hem/haar zelf beslissen hoe de angst het best opgelost raakt. “Als ouder kan je voorstellen doen (‘wil je dat papa komt kijken?’), maar je moet je kind zelf laten beslissen hoe vaak het nodig is. Geef hen zelf de macht om hun angst aan te pakken. Alles wat hen beter doet voelen of doet slapen, of het een deken, een knuffel of een lichtje is”, raadt Berman aan.
Niet doen:
De angst reëel maken. Speel niét mee. Ga niet op monsterjacht of zeg dat ‘goed gedrag’ de monsters verjagen. Dan maak je de monsters geloofwaardig, en versterk je de angst. Wil dat zeggen dat je niet de kasten mag open doen of onder de kast mag kijken? Jawel, maar om te tonen dat er enkel kleren zijn hanegen, niét om te tonen dat er géén monsters zijn.
Doen:
Maak het bedtijdritueel rustig en kalm. Probeer tv en enge boeken te vermijden. Breng gewoon rustig tijd door met je kind.
Niet doen:
Het (eventuele) grotere probleem negeren. Je kind kent angst voor het donker na de dood van een huisdier, een scheiding of een nieuwe baby. Wees er maar zeker van dat de nieuwe situatie de angst gevoed heeft. Schakel eventueel een psycholoog in.
Doen:
Zoek hulp. Als de angst niet overgaat, versterkt of uit de hand loopt schakel dan hulp in. Normaal raken kinderen in enkele weken over hun angst heen. Als dat langer aanhoudt, is het tijd voor een gesprek met de kinderarts.
01/12/09 12u07
