Ik kwam deze tekst tegen, van een lezing gedaan door Gonneke v. Veldhuizen over inbakeren. Gonneke is lactatiekundige en heeft een website Edit beheer: link verwijderd (helaas is het zo dat verkoop commercieel is ongeacht jouw zeer goede bedoeling) (ze heeft een webwinkel, maar met puur op BV gerichte dingen zoals gentiaan violet enzo… dus ik weet niet in hoeverre het als commercieel gezien wordt… Aangezien ze ook artikelen schrijft bedoel ik het als de bronvermelding waarin onderaan dit stuk naar wordt verwezen…
Het is een zeer uitvoerige tekst over inbakeren, herkomst, waarom, voor wie en het nut/de noodzaak ervan, natuurlijk in relatie tot BV en trouwens ook het normale reageren en het algemeen welbevinden van een kind.
Voor iemand die denkt over inbakeren wel nuttige info denk ik! Ik zou alleen niet weten onder welk kopje ik het moest plaatsen, dus dan maar in de huiskamer!
INBAKEREN
wat en hoe
waarom wel of niet
Tekst van een lezing door Gonneke van Veldhuizen - Staas, IBCLC
maart 2002
inleiding Inbakeren is in veel culturen en tijden een veel gezien gebruik. In Nederland is het in het begin van de vorige eeuw in onbruik geraakt, maar sinds enkele jaren is het begonnen aan een rentree.
Wat is inbakeren Inbakeren is het meer of minder volledig en meer of minder strak inwikkelen of inpakken van een kind in doeken
Hoe worden kinderen ingebakerd
Er zijn verschillende manieren variërend van losjes in foetushouding in een omslagdoek gerold tot stijf en strak met gestrekte ledematen onbeweeglijk in strakke doeken die worden vastgespeld of vastgeplakt.
veel ouders wikkelen van nature losjes een omslagdoek om hun kind als hij even wordt neergelegd. Zo blijft hij warm en voelt hij zich niet zo verloren in de grote ruimte
in de zorg voor baby’s die verslaafd ter wereld komen en te vroeg geboren kindjes wordt een methode gebruikt die de handjes bij het hoofdje houdt en die de beentjes speelruimte laat; het kind ligt hierin op een manier die te vergelijken is met de houding die een kind heeft in een draagdoek (liggend)
een veel gepropageerde methode voor baby’s die vaak huilen, vaak willen drinken, vaak wakker worden, kortom zich niet gedragen zoals hun ouders verwachten, is het strak en gestrekt inbakeren met losse doeken of een kant en klaar set van doeken met sluitmogelijkheden. Deze methode doet sterk denken aan een dwangbuis voor lastige of agressieve psychiatrische patiënten.
Waarom worden kinderen ingebakerd
Kinderen worden om diverse redenen ingebakerd. Doorsnee doel is het verminderen van prikkels, waardoor het kind rustig wordt.
citaat uit Pacco site:
Inbakeren: waarom wordt het gedaan?
Meer van minder
Hoewel sommige kinderen goed met onregelmatigheid in slapen en drinken om kunnen gaan, leidt dit bij anderen tot oververmoeidheid en jengelgedrag. Menig kind vertoont overactief gedrag door onderliggende vermoeidheid. Ze worden hongerig naar meer en lijken maar kort tevreden te zijn met iets. De ouder heeft niet altijd in de gaten dat er in feite meer van minder nodig is. Ongemerkt wordt een ‘vermaakprogramma’ aangeboden en wordt het kind steeds in slaap geholpen in plaats van uit zichzelf in slaap te vallen.Meer van minder, wat wordt hiermee bedoeld? Er valt veel te zeggen over het meer van minder wat de zintuigindrukken betreft. Denk hierbij aan alles waaraan het kind wordt blootgesteld wat betreft uitstapjes, speelgoed, radio, televisie, geluid en dergelijke. Voor de zuigeling betekent het tevens minder vaak maar langer slapen en minder vaak maar meer drinken. Er zijn baby’s die in plaats van vijf keer tien keer aan de borst drinken en hazenslaapjes hebben van tien minuten in plaats van drie tot vier maal per dag twee uur achtereen te slapen.Voor zo’n meer van minder patroon zijn regelmaat en duidelijke structuur nodig. De R van Rust en Regelmaat uit de ouderwetse drie R’s zijn hierbij belangrijk, maar dan gehanteerd vanuit inzicht en niet vanuit traditie.Het inbakeren is in veel gevallen en probaat hulpmiddel gebleken om het tij te doen keren van onrust naar rust en regelmaat.
Dit citaat, deze verantwoording om te bakeren gaat precies in op de vragen en twijfels van veel ouders van tegenwoordig en lijkt op het eerste gezicht heel zinnig. Men denkt dat het kind zich niet gedraagt hoe het zich moet gedragen. Men vind, denkt, dat een kind een bepaald aantal keren per etmaal moet/mag eten en een bepaald aantal keren een bepaalde tijd moet/mag slapen. Veel moeders werken buitenshuis en ook bij de oppas of op het kinderdagverblijf vindt men dat baby’s zich volgens een bepaald patroon horen te gedragen. Nachtvoedingen zijn voor veel moeders een probleem, omdat (ook weer volgens ‘’men’’) mensen een ononderbroken nachtrust van een bepaald aantal uren nodig hebben om uit te rusten. Ook dit speelt extra bij werkende moeders.
Maar klopt dit beeld wel? Laten we eens naar deze zinsnede kijken:
'' Er zijn baby’s die in plaats van vijf keer tien keer aan de borst drinken en hazenslaapjes hebben van tien minuten in plaats van drie tot vier maal per dag twee uur achtereen te slapen.''
Het spijsverteringssysteem van de menselijke baby en de samenstelling van menselijke melk zijn er een aanduiding voor dat mensenkindjes eerder vaker dan 10 keer per etmaal moeten eten dan minder. Het moge duidelijk zijn dat lange slaapperioden dan niet mogelijk en dus ook niet gewenst zijn. Dit is niet een opinie of een mening, maar een biologisch feit. Men verwart het normale gedrag van een baby – vaak een beetje willen eten, hazenslaapjes doen, met de handjes spelen, met de beentjes trappelen - met ongewenst gedrag – oververmoeidheid en ''jengelgedrag''- .
Over het slaapgedrag stellen de voorstanders van deze methode van inbakeren dat het kind zichzelf wakker houdt, doordat het wakker schrikt als het zijn handjes beweegt. Het komt over alsof de baby moe is en slaap nodig heeft, maar vervolgens met zijn handjes gaat wapperen om wakker te blijven. Het lijkt alsof men denkt: hij is wel moe en zou moeten slapen, maar hij WIL niet slapen. Kindjes die alleen in een bedje te slapen worden gelegd, op de rug, want dat moet in verband met wiegendood, gaan inderdaad op het moment van in slaap vallen vaak met de handjes wapperen. Dit is een reflex en is het gevolg van een gevoel van onveiligheid. Op de rug liggend zonder steun en grens is het kind weerloos en kan het zichzelf niet afsluiten. Iedereen heeft wel eens ervaren dat op het moment van in slaap vallen er een ervaring is alsof je van een stoepje valt, je schrikt, wordt weer een beetje wakker en valt vervolgens in slaap. Een jonge baby die dit gevoel heeft, heeft hierop een sterke reflexmatige reactie, de Mororelfex, die gepaard gaat met het zwaaien met en/of spreiden van de armpjes en hij wordt hier helemaal wakker van. Een op zijn rug liggend ingebakerd kind heeft hier inderdaad geen last van.
Wat is er op inbakeren tegen Inbakeren
veroorzaakt verwijdering tussen moeder en kind
strekt het lichaam van het kind in een onnatuurlijk en potentieel gevaarlijke houding
is een factor bij wiegendood
leidt de aandacht af van potentieel gevaarlijke situaties
heeft een negatieve invloed op het beginnen met en in stand houden van de borstvoeding
ad 1 Door een kind in te bakeren is de noodzaak om het kind in armen te houden verdwenen en kan het kind om het even waar veilig worden weggelegd. Dit heeft een negatief effect op de hechting tussen moeder en kind, maakt de moeder meer afstandelijk en minder gevoelig voor de signalen en behoeften van haar kind (voor zover het nog signalen geeft)
ad 2 een pasgeboren kind heeft een nog zeer onvolledig ontwikkeld lijfje, het is nog zacht als boter en de gewrichten zitten nog maar losjes in elkaar. Het is nog heel gevoelig voor (letterlijke) indrukken van buitenaf. De Chinezen gebruikten dit gegeven voor het inbinden van de voetjes van de meisjes, zodat deze hun leven lang klein en verfijnd zouden blijven. Deze voetjes werden volledig misvormd en de meisjes konden later alleen nog maar strompelen en leden vreselijke pijn. De stijve en gestrekte methode van inbakeren legt alle gewrichten van de baby gefixeerd in de minst gewenste houding. Met name de heupjes kunnen hier niet tegen en er is dus een zeer sterk verhoogd risico van heupdislocatie, waardoor een spreidbroek nodig is. In culturen waar baby’s van jongs af aan in een draagdoek met gespreide beentjes worden gedragen komt heupdislocatie niet voor!
ad 3 een baby die kunstmatig lang en diep in slaap gehouden wordt, heeft een veel groter risico om te stoppen met ademhalen en dus dood te gaan. Juist omdat hij zich niet kan bewegen en zichzelf wakker maken! Daarnaast is het risico van oververhitting – een andere factor bij wiegendood - bij strak bakeren groot, ook als het kind geen koorts heeft.
ad 4 Een kind dat strak is ingebakerd kan minder goed voelen en laten merken als er iets niet goed is. Zo kunnen eventuele ziekten of verwondingen over het hoofd worden gezien.. Dit is over het algemeen een gevaar van het interpreteren van huilen als ongewenst gedrag dat moet worden bestreden
ad 5 Zeker in de eerste weken, als het kind het drinken aan de borst nog moet leren spelen de handjes daarbij een grote rol. De baby heeft de handjes nodig om de borst te vinden en om aan te happen. Ze helpen hem met de oriëntatie in de ruimte. Vlak na de geboorte ruiken zijn handjes naar vruchtwater en die geur ligt dicht bij de geur van tepel en tepelhof, waardoor het vinden van de borst mogelijk wordt. De scheiding van moeder en kind die inherent is aan bakeren (niemand neemt een ingebakerd kind mee op sleeptouw!) is een grote inbreuk op het systeem van vraag en aanbod en dus op de melkproductie. De strak ingebakerde baby kan ook nauwelijks meer signalen geven dat hij wel een slokje zou lusten (ofwel omdat hij diep en lang slaapt en het zelf niet eens merkt, ofwel omdat er niets te bewegen valt om signalen mee te geven) en de moeder is minder geneigd om op haar baby te letten of hij eventueel signalen geeft, omdat zij een minder goede hechting heeft met haar kind.
Maar het allergrootste bezwaar tegen het routinematig gebruiken van het inbakeren bij alle kinderen die niet passen in het beeld dat men heeft over het gedrag van baby’s is wel dat het een totale ontkenning is van de baby als mens en individu en dus van de behoeften die hij heeft. Dit geldt voor het routinematig inbakeren volgens beide methoden, maar sterker voor de strak gestrekte methode.
Zijn er situaties waarin of manieren waarop inbakeren wel goed is Ja. Te vroeg geboren baby’s, die niet gekangaroed worden en kinderen die verslaafd geboren worden en niet voldoende reageren op het dragen in een doek en veel lichamelijke aandacht kunnen, mits op de goede manier gebakerd, daar zeker baat bij hebben. Ook baby’s die ondanks veel dragen en een goede manier van borstvoeding geven toch ontroostbaar blijven huilen, kunnen behoefte hebben aan de afgezonderde rust van het ingebakerd zijn. Een goede manier van bakeren houdt de baby in een niet-gestrekte houding en houdt de handjes bij het lichaam, bij het hoofdje. Hierbij moet worden aangetekend dat een (ogenschijnlijk) gezond kind dat niet reageert op lichamelijke nabijheid, koestering en frequente borstvoeding moet worden onderzocht op mogelijke ziekten of aandoeningen, mogelijk autistisch gerelateerd. Ernstig allergische kinderen zullen meer baat hebben door borstvoeding door een moeder die op dieet is, dan van inbakeren.
Ook bij onvermijdelijke scheiding van moeder en kind waar het niet mogelijk is dat het kind in de directe nabijheid van een ander mens is, is inbakeren volgens de ‘ handjes bij het hoofdje-‘ methode een goed alternatief.
Maar wat moet je dan … Meer en meer moeders gaan hun baby inbakeren. Hierin worden ze vaak gesteund door het consultatiebureau of ze worden zelfs door het consultatiebureau op deze mogelijkheid gewezen. De aanbevelingen van het consultatiebureau en de boekjes die er over geschreven zijn, berusten geenszins op wetenschappelijk onderzoek. Het is een herontdekte gewoonte die goed past in het kindbeeld dat past in onze huidige westerse maatschappij..
Huilen bij alleen zijn, vaak een beetje willen drinken en bij mama willen zijn, zijn allemaal volslagen normale gedragingen voor een mensenbaby. De meest natuurlijke manier om op deze basisbehoeften van een baby in te gaan, is door hem bij je te dragen, bijvoorkeur liggend in een draagdoek (een draagzak hangt het kind in een gestrekte houding met afhangende armpjes). In een draagdoek voelt het kind zich beschut en voelt het de nabijheid van zijn moeder. De borst is dichtbij voor de frequente slokjes en de moeder kan na enige oefening voeden terwijl de baby in de doek ligt en terwijl zij verder gaat met haar bezigheden. De rust van de veiligheid en het ritme van het moederlichaam geven het kind de rust en ritme die hij nodig heeft.
onderzoek In het Wilhelmina Kinderziekenhuis loopt momenteel een onderzoek naar inbakeren. De vraagstelling van het onderzoek is: helpt inbakeren bij huilbaby’s? Ik kan ze het antwoord nu al geven: ja, het helpt bij huilbaby’s, want dat is duidelijk de ervaring van moeders die bakeren. Maar daar schiet je niets mee op, met dat weten. De vraag moet om te beginnen zijn:
waarom huilen baby’s zoveel?
Urenlang huilen is een heel a-typisch gedrag voor een gezonde zuigeling. Huilen is een schreeuw (letterlijk) om hulp. Een zuigeling heeft een heel arsenaal van communicatiemogelijkheden: lichaamstaal en bewegingen, geluidjes en mimiek. Als hierop niet wordt gereageerd, worden deze pogingen tot communicatie versterkt: heftiger bewegen, luidere geluidjes. Als hierop nog steeds niet wordt gereageerd gaat het kind over naar de alarmtoestand: hij heeft iemand nodig en er is kennelijk niemand. Dat is een potentieel gevaarlijke situatie die onmiddellijk moet worden opgelost en dus zet het kind zijn laatste communicatiemiddel in: hij zet een keel op.
Of een vraag kan zijn:
waarom willen baby’s zo vaak aan de borst?
of
waarom worden baby’s zo vaak wakker ’s nachts?
Het antwoord daarop is heel simpel: omdat ze zo gemaakt zijn. Mensen zijn biologisch gezien zoogdieren die hun jong bij zich dragen. Diersoorten die dat doen voeden hun jong zeer frequent of voortdurend, bijvoorbeeld mensapen of kangaroes.
blauwdruk In de menselijke blauwdruk leven wij niet in een veilig huis in een omgeving zonder roofdieren, maar in een natuurlijke omgeving met meer of minder dichtbij meer of minder gevaarlijke dieren. Mensen zijn van oorsprong diersoorten die hun kind/jong bij zich houden of in een nest laten bij anderen. Er is geen reden (in deze blauwdruk) om veel herrie te maken om aandacht te krijgen, want er is altijd iemand dichtbij. Daarbij is het huilen van een kind of een jong dier gevaarlijk, omdat roofdieren dit geluid herkennen als komend van een jong en dus weerloos prooidier. Deze wetenschap ligt diep verankerd in onze instincten en dus zal een baby niet zomaar gaan huilen en daarom voelen veel mensen zich zo naar als ze een baby horen huilen. Huilen is dus een uiterste middel ofwel een uiting van opperste frustratie, angst of pijn. Veel, vaak en ontroostbaar huilen is altijd een reden om het kind heel goed te bekijken en te onderzoeken wat er mis is. Baby’s huilen nooit om hun zin te krijgen of om hun ouders naar hun hand te zetten.
nabijheid Tegemoet komen aan die basisbehoefte van het kind aan menselijke nabijheid is voor de meeste kinderen voldoende om het huilen te reduceren tot nagenoeg niets.
Toch lijken er meer en meer kinderen te zijn die ondanks dat ze veel worden gedragen en nooit alleen zijn toch veel huilen. Wellicht speelt hier onze cultuur met zijn overdaad aan impulsen een rol. Het is heel moeilijk om je volledig af te sluiten van alle storende invloeden van geluids-, licht- en andere golven. Je kunt dit vergelijken met een voedselallergie of overgevoeligheid. Dingen die door de een moeiteloos worden verwerkt, zijn voor het systeem van de ander een te grote belasting.
Voor deze kinderen is dragen in een draagdoek, dicht tegen hun moeder en zoveel mogelijk afgesloten van de buitenwereld een optie. De impulsen van de buitenwereld worden dan als het ware eerst door de moeder opgevangen en gedoseerd aan het kind doorgegeven. Maar voor sommige kinderen is ook dit niet genoeg. Het is goed dan eerst te kijken of er een ziekte of allergie in het spel is. Een kind dat voortdurend pijn heeft, voelt zich uiteraard ook dicht bij zijn moeder ook nog ziek. Het is beslist niet denkbeeldig dat een ontroostbaar huilende baby een ziekte, verwonding of afwijking heeft. Wordt nu zo’n baby ingebakerd, dan zal het huilen verminderen, maar de afwijking wordt niet behandeld en kan voor grotere en wellicht minder goed te behandelen problemen zorgen.
Deze tekst mag zonder toestemming vooraf worden verspreid, mits onder vermelding van bron.
Voor meer informatie:
Gonneke van Veldhuizen, IBCLC
