bron (en volledig artikel): http://medischcontact.artsennet.nl/blad/Tijdschriftartikel/Hoge-babysterfte-niet-door-thuisbevalling.htm
Hoge babysterfte niet door thuisbevalling
Publicatie Nr. 45 - 11 november 2010
Jaargang 2010
Rubriek Artikelen
Auteur J.G. Nijhuis, S.E. Buitendijk, B.W.J. Mol, A. de Jonge
Pagina's 2390-2393
Geen premature conclusies trekken over hoge perinatale sterfte
De relatief hoge perinatale sterfte in Nederland is zorgelijk. Sommigen stellen de thuisbevalling hiervoor verantwoordelijk. Een analyse van geboortecijfers wijst echter anders uit.
Wat wisten we al?
Nederland heeft een hoge perinatale sterfte in vergelijking met andere
Europese landen.
Nederland is het enige westerse land waar op grote schaal thuisbevallingen plaatsvinden.
Uit eerder onderzoek van deze auteurs bleek dat de perinatale sterfte even hoog is bij vrouwen met geplande thuisbevallingen als bij vrouwen met geplande ziekenhuisbevallingen.
Critici zeiden dat deze groepen vrouwen niet vergelijkbaar waren, waardoor de thuisbevalling er te rooskleurig uitkwam.
Wat is nieuw?
ln een subgroep van het eerdere onderzoek van vrouwen met een laag risico is er ook geen verschil meetbaar tussen vrouwen die hun bevalling thuis hadden gepland of in het ziekenhuis. De uitkomsten op sterfte, neonatale ic-opname of apgarscore lager dan 7 na 5 minuten waren gelijk.
Een geplande bevalling thuis gaf daarnaast een significant lagere kans op een keizersnede of een vaginale kunstverlossing ten opzichte van een geplande poliklinische bevalling.
Conclusie van het artikel:
Per jaar willen in Nederland ongeveer 45.000 vrouwen met een laag risico bij aanvang van de baring, thuis bevallen. Onze analyse toont aan dat de afname van perinatale sterfte die wij in Nederland nastreven, niet wordt bereikt door een vermindering van het aantal vrouwen dat thuis wil bevallen. Het perinatalesterftecijfer in Nederland is 9,9 per 1000.4 In Europese landen die relatief gunstige perinatalesterftecijfers hebben, sterven 5 baby’s per 1000 zwangeren. Zelfs als bij de 45.000 voorgenomen thuisbevallingen per jaar en een sterftecijfer van 6 per 10.000 van deze bevallingen de sterfte bij alle vrouwen die nu thuis bevallen door een ziekenhuisbevalling tot 0 kan worden teruggebracht, zal de totale jaarlijkse sterfte in Nederland met slechts 27 sterfgevallen afnemen naar gemiddeld 9,7 per 1000 bevallingen.
Ook met de nieuwe Utrechtse cijfers wordt die winst niet veel groter. In een land waar de thuisbevalling is ingeburgerd en de babysterfte naar westerse normen hoog is, wordt de thuisbevalling makkelijk als een van de oorzaken van de hoge babysterfte gezien. Gynaecologen krijgen per definitie alleen patiënten verwezen vanuit de thuissituatie bij wie er een reden voor verwijzing is, en zien dus per definitie zwangeren bij wie de (thuis)bevalling niet optimaal verloopt. Dat vertekent wellicht hun perceptie van de veiligheid van de thuisbevalling. Bij de presentatie van de onderzoeksagenda voor zwangerschap en geboorte is gesuggereerd dat de hoge babysterfte in Nederland wordt veroorzaakt door slechte risicoselectie, onder andere voor de thuisbevalling. Laten we de nieuwe onderzoeksagenda gebruiken om te starten met gezamenlijk onderzoek door verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen en andere wetenschappers, en geen premature conclusies trekken.
Thuisbevallingsgate
Onderzoekers bliezen in de media hun bevindingen over de nadelen van thuisbevallen op. Terwijl ze beter wisten.
Het Nederlandse verloskundige systeem is failliet. Aldus het hoofdredactionele commentaar van de Volkskrant op donderdag 4 november. Het 'tweeslachtige' karakter ervan leidt tot 'gevaarlijk en soms fataal' tijdverlies. De krant raadt aan alle bevallingen in het ziekenhuis of desnoods in speciale bevallingsklinieken plaats te laten vinden.
Die revolutionaire boodschap was gebaseerd op een daags tevoren in het gezaghebbende British Medical Journal gepubliceerd onderzoek van elf Nederlandse wetenschappers naar babysterfte. Het elftal claimde voor het eerst bewezen te hebben dat aan een bevalling onder supervisie van een vroedvrouw een twee keer zo hoog sterfterisico is verbonden als aan een bevalling onder begeleiding van een gynaecoloog.
Het was groot nieuws. Nederland is in Europa het land met bijna de hoogste babysterfte. Ook vinden hier op veel grotere schaal dan elders in Europa thuisbevallingen plaats. De optelsom was nu snel gemaakt. PvdA-Kamerlid Khadija Arib vroeg een hoorzitting met deskundigen en een spoeddebat aan. Minister Edith Schippers van VWS reageerde prompt door te beloven nog dit jaar maatregelen te nemen.
De onderzoekers hadden de commotie voorzien. De dag voor publicatie stuurden zij een mail naar de verloskundige praktijken in de regio Utrecht die de gegevens voor het onderzoek hadden aangedragen. Ze voorspelden dat de pers weer wild tekeer zou gaan. Maar zij wilden even gezegd hebben dat ze niet beweren dat het aan de zogeheten eerstelijnszorg door de vroedvrouw ligt. Het zou, schreven ze, erg onveilig worden als men nu massaal in het ziekenhuis wil bevallen. Bovendien zou het risico bij thuisbevalling 'heel laag' zijn.
Een vreemde mail. Want dezelfde onderzoekers die hem ondertekenden, verkondigden in het openbaar een heel andere boodschap. Gynaecoloog Anneke Kwee zei in de Volkskrant: 'Je zou moeten onderzoeken of het werkt om alle vrouwen in het ziekenhuis of een geboortecentrum te laten bevallen.' En in het persbericht van het Universitair Medisch Centrum Utrecht stond onomwonden dat het risico op sterfte bij bevallingen die thuis beginnen twee tot drie keer zo hoog is en dat het huidige systeem 'niet veilig genoeg' is.
- Hoe kan rammelend onderzoek een gerespecteerd tijdschrif halen?
Hoogleraar Eerstelijns Verloskunde van het AMC Simone Buitendijk vindt dat de onderzoekers de schuld niet bij de media mogen leggen. 'Toen ik het persbericht las, dacht ik: oei, oei, oei dit gaat wat worden.' Buitendijk publiceerde zelf in 2009 een megastudie naar meer dan vijfhonderdduizend bevallingen. Er kwam geen enkel verschil uit tussen thuis- en ziekenhuisgeboortes. Nu zegt ze: 'Het is vreemd dat hun resultaten compleet anders zijn dan alles wat we tot nu toe hebben gezien. Dan moet je voorzichtiger zijn in je conclusies. En die zijn nu zo vergaand. Het hele systeem in Nederland wordt waar we bij staan tot en met de fundamenten afgebroken. Op basis van zo'n eerste, heel vreemde, onverwachte, opmerkelijke bevinding. Dat erkennen de auteurs zelf ook in het artikel. Maar niet in de krant.'
Intussen hebben verschillende hoogleraren fundamentele kritiek geuit op de opzet van het onderzoek en de conclusies die eruit zijn getrokken. Meest in het oog springend is het feit dat het sterftecijfer dat de onderzoekers voor hun hele onderzoeksgroep vonden twee keer zo hoog is als het landelijke gemiddelde. Buitendijk: 'Hoe kan het dat zij in één regio zoveel hogere cijfers vinden? Wonen daar andere vrouwen? Maken ze er daar een puinhoop van?' Ze heeft een hypothese waar het verschil vandaan komt. Het aantal geboortes in de regio hebben de onderzoekers uit een op postcode gebaseerde database gehaald. Vervolgens hebben ze bij alle verloskundige praktijken uit de regio de sterfgevallen verzameld. Maar volgens Buitendijk is de kans groot dat praktijken aan de rand van de regio bevallingen doen in omliggende gemeenten die niet in de database zijn opgenomen. De sterfgevallen van over de grens van de regio zijn dus wél meegerekend maar de geboorten niet. Onvergelijkbare cijfers zijn dus met elkaar vergeleken.
Een nogal fundamentele fout. Hoe kan rammelend onderzoek toch een gerespecteerd tijdschrift halen? Buitendijk: 'Toptijdschriften publiceren sneller kritische stukken over thuisbevallingen dan artikelen met een tegengestelde boodschap. Dat komt denk ik door een vooropgezette mening van het medisch establishment. In bijna alle landen is de thuisbevalling een anomalie. De meeste specialisten vinden het verschrikkelijke onzin. Dat kán gewoon nooit veilig zijn.'
Wat vinden de onderzoekers zelf van alle kritiek? Na verschillende media-optredens heeft hoofdverantwoordelijke Anneke Kwee 'haar zegje wel gedaan' volgens een woordvoerder van het UMC. Heeft ze als onderzoeker die het vuurtje aanstak niet de plicht te helpen blussen? 'Anneke vindt het prima zo. Anders wordt het zo'n welles-nietes spelletje.'
Door Tomas Vanheste / Maurits Martijn / 22 november 2010 / (0)
bron: http://www.vn.nl/Archief/Wetenschapmilieu/Artikel-Wetenschapmilieu/Thuisbevallingsgate.htm
